Η Νυμφασία Πηγή (Προσινίκος) αναφέρεται εις τα περιηγητικά του Παυσανία (Αρκ. 8-36), που γράφτηκαν απ’ αυτόν το 176 μ.χ. έπειτα από εξονυχιστική έρευνα που έγινε στην Αρκαδία με παραμονή του σε αυτή τρία χρόνια. Επειδή έγινε προσπάθεια από πολλούς ιστοριογράφους κυρίως Βυτιναίους για την ιστορική, μυθολογική και τοπική μετατόπιση της πηγής, με ατυχή επιχειρήματα και ατυχείς ισχυρισμούς και για να διασωθεί μια αλήθεια που σταθερά έχει επιβληθεί από τα πράγματα είναι αναγκαίο να εξιστορηθούν τα περί Νυμφασίας πηγής.
Ως εξής ο Παυσανίας αναφέρεται στα περιηγητικά του γι’ αυτή: «Τριάντα στάδια από το Μεθυδρίο απέχει η Νυμφασία πηγή και άλλα τόσα είναι από εκεί μέχρι τα κοινά σύνορα των Μεγαλοπολιτών Ορχομενέων και Καφυέων».
Ο Παυσανίας όπως προκύπτει κι από άλλες αποστάσεις που μετρούσε μεταξύ διαφόρων τόπων, χρησιμοποιούσε τ’ Ολυμπιακό στάδιο των 192,27 μ. Επομένως με τα σημερινά δεδομένα η απόσταση αυτή είναι 6 χιλ. από το συντομότερο δρομολόγιο που ασφαλώς ακολούθησε ο περιηγητής μέχρι την πηγή που ξεκίναγε από το κέντρο του Μεθυδρίου, πέρναγε από τη θέση «Χαλιάνικα» της Βυτίνας κι έβγαινε κατ’ ευθείαν εις τις «Παλιές Αχλαδούλες» κι από εκεί στο Προσίνικο. Και τούτο διότι τότε δεν υπήρχε ο σημερινός δημόσιος δρόμος.
Το κέντρο του Μεθυδρίου ήτανε η θέση που λέγεται σήμερα «Ελληνικά» όπου λόφος με υπολείμματα τείχους κλπ. της αρχαίας αυτής πόλης που κατά τον οικιστή αυτής Ορχομενό, στηριζότανε η στρατιωτική της ασφάλεια.
Κατά τον Παυσανία «ονομάστηκε η πόλη αυτή Μεθύδριο γιατί είναι μεταξύ των δύο ποταμών Μαλοίτα και Μυλάοντος όπου στο μέσο αυτών και επί υψηλού λόφου ο Ορχομενός έκτισε αυτήν.
Η απόσταση των 6 χιλ. (30 στάδια) είναι η αυτή από τη Νυμφασία πηγή (Προσινίκος) μέχρι τα κοινά σύνορα των Καφυών (Χωτούσα), Ορχομενού και Μεγαλούπολης, που ήσαν τότε κατά σειρά περίπου. α) ΄Αγιος Νικόλαος (Κακονικόλα), β) Αρπακοτή και εις την είσοδο του οροπεδίου Ρούχοι και γ) Διάσελλο Αλωνίσταινας.
Επειδή ο Παυσανίας δεν προσδιόρισε γεωγραφικά εις πιο σημείο του ορίζοντα από το Μεθύδριο βρίσκεται η πηγή λ.χ. Βόρεια – Ανατολικά Νότια κλπ. αυτού, μπορεί κανείς να θεωρήσει ως τέτοια μια από τις ακόλουθες πηγές που η απόστασή τους είναι η ίδια από το Μεθύδριο δηλ. α) Κοκκινόβρυση β) Πολίτση γ) Μοτσιάρες και δ) Καμπέας, με τη διαφορά όμως ότι η απόστασή τους από τά κοινά σύνορα των Καφυών, Μεγαλούπολης και Ορχομενού δεν είναι 30 στάδια (6 χιλ.) και επομένως απορρίπτονται να διεκδικούν τη θέση της Νυμφασίας Πηγής.
Τέλος τη θέση αυτή διεκδικεί ο Προσινίκος και το Ξεροπήγαδο των Βυτιναίων.
Αλλά και εδώ το τελευταίο αποκλείεται ως η αρχαία αυτή πηγή, για τους εξής ουσιαστικούς και συγκεκριμένους λόγους.
-Η απόσταση αυτού από το Μεθύδριο είναι 20 στάδια (4 χιλ.) και πολύ μακριά από τα σύνορα των Καφυών και Ορχομενού τότε.
– Κατά την έννοια του Παυσανία το πηγάδι της Βυτίνας δεν αποτελεί πηγή αλλά βρύση (Κρήνη) εν αντιδιαστολή προς το Προσίνικο που ο περιηγητής, πηγή θεωρούσε το σημείο που ανέβλυζε νερό άφθονο και τρεχούμενο.
– Το πηγάδι της Βυτίνας βρίσκεται πράγματι σ’ ένα εκτεταμένο και αβαθές πιάτο του λεκανοπεδίου περιοχής της και πολύ μακριά από τις ρίζες του Μαινάλου, εν αντιθέσει προς το Προσινίκο. Δεν έχει έντονη σκηνογραφική όψη μ’ αυτόν κι επομένως κατά τα γνωστά δεν μπορούσε να διεγείρει την μυθολογική φαντασία των προγόνων μας και να θεωρήσουν αυτό ως καταφύγιο των Νυμφών για λούσιμο, χορό κι ανάπαυση.
Αρα ο Προσίνικος είναι η επικρατέστερη θέση για τον τίτλο της Νυμφασίας Πηγής που συγκεντρώνει τα στοιχεία ενός τέτοιου μυθολογικού τόπου γιατί βρίσκεται πολύ πλησιέστερα στο ελατοβριθές Μαίναλο.
Τα γηραιά πρίνα, οι πανύψηλες λεύκες, η απέραντη σιωπή που απλώνεται τη νύκτα κυρίως, που δεν ακούγεται τίποτα άλλο, παρά το κελάρισμα της πηγής μονότονο και ράθυμο αποτελούσε το μεγαλόπρεπο νανούρισμα για τις Νύμφες που μετά από το μπάνιο τους εύρισκαν εκεί ησυχία ν’ απλώσουν μακριά από το άγρυπνο μάτι του ερωτιάρη θεού των τσοπάνηδων της Αρκαδίας Πάνα.
Η θέση της Νυμφασίας Πηγής είναι αναμφίβολα ο Προσινίκος και όχι άλλη πηγή όπως τεκμηριώνεται κι από τη σοβαρή κι εκπεφρασμένη γνώμη πολλών κι αξιόλογων ιστοριογράφων.